نظریه های مهاجرت

از اوایل قرن نوزدهم، مهاجرت و به خصوص مهاجرت از روستا به شهربه عنوان یک پدیده اجتماعی مهم نمایان شد و لذا به طرز جدیدی مورد توجه صاحبنظران، اندیشمندان و جامعه شناسان قرار گرفت.
در سراسر جهان بخصوص پس از جنگ جهانی دوم، مهاجرت به عنوان پدیدهای جمعیتی از بسیاری از جهات حایز اهمیت گردید و نظریه پردازان علوم مختلف در باره علل و عوامل آن به بحث و تبادل نظر پرداختند.
رشد رو به تزاید مطالعات مربوط به مهاجرتهای روستا به شهر بخصوص در دهه ۶۰ پاسخی به رشد روزافزون جمعیت بویژه رشد شهرنشینی بود تغییرات سریع در جامعه شهری ،جاذبه شهرها،رفاه طلبی و افزون خواهی انسان عصر جدید ،سبب پیدایش نوع جدیدی ازمهاجرت شد و به دنبال آن اصطلاح ترک روستا و روستا گریزی در سه دهه اول قرن بیستم رایج شدمهاجرت‏‌‌های روستا- شهری یک انتقال اصلی از ساخت مرکزی جامعه،که درآن مردم بهطور کلی از اجتماعات کوچکتر کشاورزی به اجتماعات بزرگترو عمدتا۰ غیر کشاورزی حرکت می‌کنند را نشان می‌دهد.
همچنین به‌ نظر وی عواملی که در تصمیم به انجام مهاجرت‌ و فرآیند آن وارد می‌شوند،عبارتند از: الف) عواملی که با حوزه مبدا ارتباط دارد؛ ب) عواملی که با حوزه مقصد مرتبط است؛ پ) موانع بازدارنده؛ ت) عوامل شخصی؛ نمودار شماره ١ تاثیر سه عامل اول را در فرآیند مهاجرت نشان می‌دهد:( به تصویر صفحه مراجعه شود) موانع مداخله‌گر نمودار ١-برخی از عوامل موثر بر مهاجرت در نظریه لی همان‌گونه که در نمودار ١ نشان داده شده‌ است در هر حوزه عوامل متعددی در جذب‌ افراد به آن حوزه موثر بوده( علایم مثبت) و عوامل دیگری که موجب دفع افراد از آن حوزه‌ می‌شود( علایم منفی) وجود دارد.
برطبق این نظریه می‌توان انتظار داشت که‌ افراد مسن نسبت به جوانان تمایل کمتری به‌ مهاجرت دارند،زیرا اولا تفاوت درآمد بین مبدا و مقصد با توجه به عمر باقی مانده آن قدر زیاد نیست و در ثانی هزینه‌های غیر مادی برای این‌ افراد بیش از جوانان است.
مهاجرت یکی از ابعاد مهم فرآیند توسعه اقتصادی- اجتماعی به شمار می‌آید وجابجایی بی سابقه انسان‏‌ها در درون مرزهای یک کشور، جزو بزرگترین تغییرات قرن بیستم به شمار می‌رود.
روشن است که با شناخت درست و صحیح این پدیده و اطلاع از وضعیت موجود آن می‌توان اقدام به برنامه ریزی جامع و کارآمد در راستای کنترل و مسیردهی موثر به این مقوله مهم نمود.

منبع : مقاله نظریه های مهاجرت